Tytuł „Jezus Król Polski” nie ma powszechnie uznanych korzeni historycznych. Należy go raczej wiązać z posłannictwem sł. Bożej Rozalii Celakówny. Z tego względu zakorzenia się on obecnie w świadomości Polaków bardzo powoli, czasem z pewnymi trudnościami. Płyną one głównie z niezrozumienia jego znaczenia, z nieznajomości Pisma Świętego, teologii i tradycji Kościoła, a czasem ze złej woli.

Analiza pism Rozalii Celakówny pod kątem teologicznym i historycznym pozwala wysnuć wniosek, że to właśnie ten tytuł wyraża istotę misji Służebnicy Bożej Rozalii.

Wydaje się nieuniknionym, że prędzej czy później każdy szerzący misję Rozalii spotka się z pytaniem (czy to ze strony księży, czy osób świeckich) o prawomocność tego tytułu w stosunku do Jezusa. Na to pytanie najprościej i najkrócej można odpowiedzieć: Dlaczego Jezus Król Polski? – z tego samego powodu, dla którego Maryja jest Królową Polski, oraz z tego samego powodu, dla którego Jezus został ogłoszony Królem żydowskim (Mt 27,11 i in.), Królem Izraela (J 1,49 i in.). Poniżej postaram się wyjaśnić tę kwestię możliwie przystępnie.

* * *

Zacznijmy od stwierdzenia najprostszego faktu, że Bogu jako jedynemu Stwórcy i Władcy świata przysługują wszelkie godności i tytuły.

Jezus jest Królem całej ziemi. Prawda ta jest dogmetem, wyznajemy ją w Uroczystości Chrystusa Króla Wszechświata. Skoro Jezus króluje nad światem, to tym samym obiektywnie nad każdym człowiekiem i nad każdym narodem. Śpiewa o tym natchniony psalmista: Bóg jest Królem całej ziemi (Ps 47,8), Bóg króluje nad narodami (Ps 47,9)[1], Ty kierujesz narodami na ziemi (Ps 67,5n). Jezus jest Królem wszechświata, więc jest również Królem Polski, gdyż część zawsze należy do całości. Tak rozumiany tytuł przysługuje Jezusowi z natury, ontologicznie, a więc absolutnie niezależnie od woli człowieka. Jezus po prostu jest Królem Polski dlatego, że jest Królem wszechświata – i nie powinno to być kwestią sporu.

Natomiast Jezus domaga się przez sł. Bożą Rozalię, aby ta niezależna od woli człowieka prawda wiary była uznana i wyznana przez Polaków – tak jak domagał się od Piotra wyznania wiary, że jest Mesjaszem, choć przecież był Mesjaszem niezależnie od jego wyznania. Tak więc prawda, która istnieje sama w sobie (obiektywnie), ma być wyznana przez nas; prawda, która istnieje w aspekcie ontologicznym, ma być wyznana w aspekcie moralnym (życiowym).

Innymi słowy jest to ukonkretnienie w życiu osobistym prawdy ogólnej. Zobaczmy to na przykładzie jednostki: prawdą ogólną jest, że Jezus jest Królem. Sama ta prawda nic nie zmieni w moim życiu, jeśli nie wyznam, że Jezus jest moim Królem. Tak samo w życiu narodu: Jezus jest Królem wszechświata, ale dopiero wolna decyzja danego narodu sprawia, że ten naród uznaje nad sobą Jezusa Króla.

Reasumując: Jezus jest z ustanowienia Bożego Królem każdego narodu, Królem Polski, natomiast naród podda się pod Jego władzę, oddając Bogu tę cząstkę swej wolności, dopiero poprzez Akt Intronizacji Jezusa Króla Polski. Przy okazji powiedzmy, że tytuł „Jezus Król Wszechświata” został nadany Jezusowi na mocy dekretu Boga Ojca, który jeden jest Królem całego świata (np. Ml 1,14) i który całą władzę przekazał Synowi (J 5,22.27; por. 1Kor 15,27n). Dlatego obchodzimy Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, ale nie dokonujemy Intronizacji Jezusa na Króla Wszechświata, bo nie mamy prawa do nadania Mu takiego tytułu. My możemy dokonać tylko Intronizacji Jezusa Króla Polski, bo taki zakres kompetencji nam, jako narodowi, przysługuje.

Akt Intronizacji Jezusa Króla Polski, dokonany przez władze narodu (Rząd i Episkopat), uprawomocni tytuł „Jezus Król Polski” na poziomie prawa ludzkiego (jak było z tytułem „Maryja Królowa Polski”, zob. niżej). W przypadku, gdy owe władze tego nie zrobią, wydaje się, że również poprzez odpowiednią „masę krytyczną” – odpowiednią liczbę tych aktów dokonanych przez Polaków – Jezus może zostać wprowadzony na tron Polski.

Reasumując: Jezus jest Królem Polski z woli Boga Ojca, gdyż Ten poddał Synowi wszystko (por. Dn 7,14; 1Kor 15,27.28; Hbr 1,2; J 5,22n); nie jest nim natomiast (jeszcze) z prawa ludzkiego. Kiedy więc używamy tytułu „Jezus Król Polski”, to z jednej strony mamy na myśli ten ogólny Boży dekret, z drugiej strony antycypujemy, uprzedzamy moment potwierdzenia go przez prawo ludzkie (świeckie i kościelne).

* * *

Polska, posiadająca co do istoty tę samą godność, jak każdy inny naród, ma szczególne prawo do nazywania Jezusa Królem Polski, z uwagi na fakt obecności w naszym Narodzie Maryi, Królowej Polski. Tytuł „Maryja Królowa Polski” został uroczyście nadany Matce Najświętszej przez króla Polski Jana Kazimierza 1 kwietnia 1656 roku. Wtedy to, po cudownej obronie Częstochowy, król złożył w imieniu swego narodu słynne śluby lwowskie, rozpoczynające się od słów:

Wielka Boga Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico.

Ja, Jan Kazimierz, za zmiłowaniem Syna Twojego, Króla królów, a Pana mojego i Twoim miłosierdziem król, do najświętszych stóp Twoich przypadłszy, Ciebie dziś za Patronkę moją i za Królową państw moich obieram. Tak samego siebie, jak i moje Królestwo polskie, księstwo litewskie, ruskie, pruskie, mazowieckie, żmudzkie, inflanckie, smoleńskie, czernichowskie oraz wojsko obu narodów i wszystkie moje ludy Twojej osobliwej opiece i obronie polecam, Twej pomocy i zlitowania w tym klęsk pełnym i opłakanym Królestwa mojego stanie przeciw nieprzyjaciołom Rzymskiego Kościoła pokornie przyzywam.

Tytuł ten: „Maryja Królowa Korony Państwa Polskiego” został potwierdzony mocą ustawy Sejmu Rzeczpospolitej i zapisu Konstytucyjnego z 3 maja 1764 roku, a także zatwierdzony przez Kościół w osobie papieża Piusa XI. Dziś czcimy go m.in. w uroczystej Mszy świętej, w Apelu Jasnogórskim czy w Litanii Loretańskiej do Najświętszej Maryi Panny. Czy nie o taki sam akt w stosunku do Jezusa, z miłości i ku ratunkowi Ojczyzny, przez władze świeckie i duchowe dokonany, chodzi dzisiaj w Polsce? Przypomnę zapis Rozalii: Jest jednak ratunek dla Polski, jeśli Mnie uzna za swego Króla i Pana w zupełności poprzez Intronizację, nie tylko w poszczególnych częściach kraju, ale w całym państwie z rządem na czele…

Jak pisze w swej encyklice Ad caeli reginam papież Pius XII (encyklice w całości poświęconej królewskiej godności Maryi): Królem wprawdzie, w pełnym, właściwym i absolutnym znaczeniu, jest tylko Jezus Chrystus, Bóg-Człowiek, jednak także Maryja, choć w ograniczony i analogiczny sposób, uczestniczy w królewskiej godności jako Matka Króla-Boga, Towarzyszka w dziele Boskiego Odkupienia, w Jego walce z nieprzyjaciółmi i w odniesionym nad wszystkimi zwycięstwie (Acta Apostolicae Sedis 46 [1954] 625-640). Godność królewska Maryi wynika więc z uczestnictwa w godności królewskiej Jezusa (por. Ap 2,26n; 3,21; 20,4-6; 22,5). Ona jest Królową z tej racji, że Jezus jest Królem, Maryja jest Królową Polski dlatego, że Jezus jest Królem Polski.

Jako Polacy przyzwyczailiśmy się do obecności w naszym Narodzie Królowej, która z Jasnogórskiego tronu okiem Matki spogląda na swój lud. Zgodnie z nauczaniem prymasa Polski Augusta Hlonda, prymasa Stefana Wyszyńskiego i papieża Jana Pawła II wierzymy, że ta obecność Maryi Królowej w Narodzie Polskim nie jest przypadkowa, że Maryja ten naród umiłowała i w jakiś sposób wybrała. Przypomnę, że jest to bodajże jedyny przypadek w świecie, gdzie Maryja została publicznie i uroczyście ogłoszona Królową narodu zarówno przez władze świeckie, jak i władze kościelne, i gdzie nadany Maryi tytuł (Królowa Polski) został uznany przez Stolicę Apostolską i wprowadzony do oficjalnej liturgii.

* * *

To była przesłanka historyczna dla uzasadnienia tytułu „Jezus Król Polski”. Oprócz tej, jest mocniejsza, bo sięgająca Ewangelii, przesłanka uprawomocniająca tytuł „Jezus Król Polski”.

Naród żydowski, jeden z narodów ziemi, został przez Boga niegdyś wybrany, aby stanowić ziemskie królestwo Boga Króla (Wj 19,6; Ps 59,14; passim). Nie był to wybór bezcelowy: naród ten był przygotowywany na przyjęcie w swym łonie Mesjasza, oczekiwanego Króla. Mesjanizm Starego Testamentu, czy to wskazując bezpośrednio na Mesjasza-Króla, czy mówiąc o czasach mesjańskich, świadczy, że naród Izraela został wybrany po to, aby przyjąć wyczekiwanego Króla i Zbawcę, który przyniesie światu szalom – sumę dóbr mesjańskich.

Jezus, który przychodzi jako Mesjasz Król, namaszczony Duchem Świętym – przychodzi do konkretnego narodu. Nigdzie w Nowym Testamencie nie mówi się, że Jezus jest Królem świata, lecz zawsze, że jest Królem narodu, do którego przyszedł – jest Królem Izraela. Natanael, otrzymawszy od Jezusa czytelny dla siebie znak mesjańskiej godności Jezusa, wyznaje: Rabbi, Ty jesteś Synem Bożym, Ty jesteś Królem Izraela! Jezus tę wypowiedź akceptuje; więcej – traktuje jako wyznanie wiary przyszłego Apostoła (zob. J 1,48-50). Pamiętajmy, że Ewangelia św. Jana jest tą spisaną najpóźniej i najbardziej teologicznie przemyślaną.

Najbardziej wymownym świadectwem Ewangelii, potwierdzającym prawomocność królewskiego tytułu Jezusa w stosunku do narodu, jest wina, za którą ostatecznie Jezus został skazany na śmierć: napis na krzyżu głosi: „Jezus Nazarejczyk Król żydowski” (łac. „Jesus Nazarenus Rex Judeorum”, gr. Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὁ Bασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων, hebr. ישוע הנצרת מלך היהודים). Tytuł ten znamiennie często pojawia się w ewangelicznych opisach męki Jezusa – w sumie kilkanaście razy. Piłat, ulegając presji tłumu, skazuje Jezusa na śmierć. Wypisuje tytuł winy, który każe umieścić na krzyżu: Jezus Nazarejczyk, Król żydowski. Napis, jak podkreślają Ewangeliści, umieszczony jest w trzech ówcześnie panujących w świecie językach (hebrajskim, greckim i łacińskim). Jest to więc proklamacja królewskości Jezusa ogłoszona „urbi et orbi”, całemu światu. Głosi prawdę, że Jezus przyszedł, aby zakrólować w konkretnym narodzie i poprzez konkretny naród. Przywódcy żydowscy usiłowali wpłynąć na Piłata, aby zmienił napis na krzyżu, na co ten odpowiedział tylko: Com napisał, napisałem (J 19,21n). Tym, którzy dziś negują prawo Jezusa do królewskiej godności w odniesieniu do poszczególnego narodu, należy zwrócić uwagę, aby spojrzeli na krzyż.

Mamy więc trzy samodzielne przesłanki – filozoficzną, historyczną i biblijną – które, wzięte razem, uzasadniają tytuł „Jezus Król Polski”.

Chrystus po swym zmartwychwstaniu posłał uczniów do szerzenia Królestwa we wszystkich narodach świata. Cała nowotestamentalna idea Królestwa Bożego bardzo mocno koreluje z pojęciem narodu i rodziny narodów. Tu wkraczamy już w zagadnienia teologii narodu, bardzo pomocnej dla uzasadnienia misji Rozalii.

dr Marcin Majewski